حسابداری چیست؟
تاریخچه حسابداری نوین
تقریبا تاریخچه حسابداری همزاد با تاریخ بشریت می باشد و طبق مدارک کشف شده از تمدن سومر در بابل است و قدمت آن به 3600 سال قبل از میلاد می رسد اما از اولین نشانه های حسابداری نوین که در سال 1494، کتاب summa در ایتالیا منتشر شد. نویسنده آن ” لوکا پاچیولی” محقق و استاد دانشگاه ریاضیات بود. کتاب او شامل 24 فصل است که یکی از آن فصل‌ها به حسابداری اختصاص یافته است.
در فصل مختص به حسابداری، پاچیولی واژه “سیستم حسابداری دو طرفه” را برای اولین بار برای حسابداری اقلام تجار ایتالیایی، در آن زمان (دوران رنسانس) استفاده و آن را به عنوان”روش ونیزی” توصیف کرد.
به رغم این واقعیت که پاچیولی روش حسابداری ونیزی را در بیش از 500 سال پیش اختراع کرده است، اما همگی او را به عنوان “پدر حسابداری مدرن” می‌شناسند!
اهمیت حسابداری
حسابداری یکی از ملزومات اساسی در هر تجارت و کسب و کار میباشد که صرف نظر از وسعت مشاغل یک عملکرد ضروری برای تصمیم گیری، برنامه ریزی و برآورد هزینه و عملکرد اقتصادی است و تعریفهای زیادی برای آن وجود دارد. حسابداری که به عنوان زبان تجارت نیز شناخته میشود فرآیند ثبت معاملات مالی مربوط به یک تجارت است که شامل خلاصه، تجزیه و تحلیل و گزارش این معاملات میباشد. یک تعریف ساده از حسابداری فرایند ردیابی داراییها، بدهیها، هزینهها، درآمد و حقوق صاحبان سهام میباشد.
حسابدار اطلاعات مالی را تجزیه و تحلیل میکند و در اختیار صاحبان کسب و کار قرار میدهد تا بهتر بتوانند برای پیشرفت و رشد مالی تجارت خود تصمیم بگیرند. یک حسابدار کارآمد با مشاورههای حرفهای خود جهت توسعه تجارت و کسب و کار به مدیریت کمک میکند. کارایی مدیریت در تجارت به استفاده کارآمد از دادهها و اطلاعات حسابداری بستگی دارد. در کشورهای پیشرفته حسابداری در گروه مدیریت قرار میگیرد.
در زمانهای قدیم از چرتکه و سپس ماشین حساب برای امور مالی استفاده میشد اما امروزه نرم افزار حسابداری جایگزین این ابزارها شده است که باعث بالا رفتن سرعت، کاهش خطا و کارایی بهتر شده است. در نتیجه یادگیری و استفاده از این نرم افزارها برای هر حسابدار لازم است. حسابدار میتواند اطلاعات ورودی و خروجی نرم افزار را مدیریت کند. فراهم کردن نرم افزار حسابداری باید متناسب با هر کسب و کار باشد. مثلا هر یک از کسب و کارهای مربوط به بازرگانی و خدماتی نرم افزار مخصوص خود را دارند.
معادله اساسی حسابداری را به راحتی بیاموزید.
در کار بازرگانی نرم افزاری نیاز است که کار انبار داری را آسان کند و موجودی و گزارشات مالی را با کمترین خطا مدیریت کند. نرم افزار مورد نیاز برای شرکتهای خدماتی باید با دقت بالا امورمالی را برای خرید دارایی، بدهی و یا بالا بردن سرمایه مدیریت کند. یک نرم افزار حسابداری خوب در دنیایی که تغییرات با سرعت چشمگیری رخ میدهند، نرم افزاری است که با کمترین خطا و بالاترین دقت به روز است و خود را با تغییرات تکنولوژی، قوانین مالی و … هماهنگ میکند. امروزه نرم افزارهای بسیاری این نیازها را برطرف میکنند که نرم افزار شرکتی سپیدار و نرم افزار فروشگاهی دشت از بهترین ها هستند.
حسابداری و مدیریت به یکدیگر وابسته هستند
دانش پایه حسابداری برای درک سرمایه گذاریها، مدیریت امور مالی شخصی و مشارکت در دنیای تجارت بسیار ضروری است. این اطلاعات باید در دفاتر یک شرکت تنظیم شود و سپس برای گزارش به مقامات مالیاتی، سرمایه گذاران، سهامداران و سازمانهای نظارتی آماده شود. به عقیده بسیاری حسابداری فقط مبتنی بر مهارتهای ریاضی است در صورتیکه به دانش تجارت و مهارتهای ارتباطی شفاهی و کتبی قوی نیز نیاز دارد.
داده های حسابداری برای اهداف زیادی استفاده میشود از جمله:
- گزارش اطلاعات مالی به مدیران برای برآورد بودجه و هزینه
- پرداخت مالیات
- درخواست وام
- ارائه وضعیت مالی به نهادهای نظارتی
- اطلاع رسانی به سهامداران
- اطلاع رسانی به بازارهای سرمایه جهت تصمیم گیری درباره تعیین قیمت
- گزارشهای مالی حسابداری مبنای تصمیم گیری در جهت ارتقاء شرکتها میباشد
معادله اساسی حسابداری
تمامی گزارشها و بررسیهای مالی مبتنی بر معادله اساسی حسابداری است که دارای سه جزء دارایی، بدهی و سرمایه است. زیربنای مالی تمام شرکتهای تجاری و مؤسسات معادله اساسی حسابداری است که نام دیگر آن “معادله ترازنامه” یا “بیلان” میباشد. شکل کلی ترازنامه را معادله اساسی حسابداری ایجاد میکند که در آن میزان دارایی(سمت راست) با مجموع سرمایه و بدهی(سمت چپ) برابر است.
دارایی=بدهی+سرمایه
هر ترازنامه شامل چهار بخش است:
- عنوان: عنوان از سه ردیف تشکیل میشود. نام واحد اقتصادی در ردیف اول، گزارش مالی در ردیف دوم و تاریخ گزارش در ردیف سوم نوشته میشود.
- واحد اندازه گیری: واحد اندازه گیری در ایران ریال است.
- قسمت حسابها: در اینجا مانده هر یک از حسابها، دارایی بدهی و حقوق صاحبان سهام نشان داده میشود.
- مجموع حسابها: در انتها مجموع نهایی هر ستون ثبت میگردد، البته بسته به شکل ترازنامه رعایت دو نکته الزامی است:
اول اینکه در ترازنامه به شیوه حساب مجموع دو طرف آن همواره باید با هم برابر باشند. و دوم در ترازنامه به شیوه گزارش باید مجموع بدهیها و سرمایه سهام با مجموع داراییها مساوی باشد.
تعریف دارایی
دارایی (Asset)در واقع به اموال یا منابع اقتصادی متعلق به یک واحد تجاری اطلاق میشود. در حسابداری برای این که یک قلم بتواند دارایی محسوب شود باید شرایط زیر را دارا باشد:
- منبع اقتصادی باشد یعنی برای واحد تجاری منافع آتی داشته باشد،
- در تسلط مالکانه واحد تجاری باشد
- قابل تقویم به پول باشد
تعریف بدهی
بدهی عبارت از تعهد انتقال منافع اقتصادی توسط واحد تجاری ناشی از معاملات یا سایر رویدادهای گذشته‌است.
تعریف سرمایه
سرمایه عبارت از باقیمانده‌ای است که از کسر جمع بدهی‌های واحد تجاری از جمع دارایی‌های آن حاصل میشود. سرمایه، بدهی موجودیت اقتصادی به صاحبان آن است.
نرم افزارهای حسابداری به عنوان اصلی ترین ابزار که امروزه در اختیار حسابداران قرارگرفته اند، می باشند که پالیز افزار رفسنجان ارائه دهنده محصولات نرم افزاری مختلف می باشد.
